کشیدن آب مفصل چیست و به چه منظور انجام میشود

بسیار از بیماران شنیده میشود که آب زانوی من را کشیده اند و یا پزشک گفته است که باید آب مفصل کشیده شود. آب مفصل چیست و چرا باید کشیده شود. آیا کشیدن آب مفصل ضرر دارد. در زیر سعی میشود تا به این سوالات پاسخ داده شود.

آب مفصل همان مایع مفصلی است. درون همه مفاصل بدن و در بین دو سطح مفصلی مایعی غلیظ، لزج و لغزنده وجود دارد که وظیفه اصلی آن لغزنده کردن سطوح مفصلی برای کمک به حرکت بهتر مفصل و همچنین تغذیه سلول های غضروف مفصلی است. پس درون همه مفاصل بدن بطور طبیعی مایعی وجود دارد ولی مقدار آن کم و اندک است. در بعضی بیماری ها و یا آسیب های وارد به مفصل ممکن است این ماع زیاد شود بطور مثال

در بعضی انواع روماتیسم مایع مفصلی بیش از حد درون مفصل ترشح میشود
در عفونت های مفصلی مایع مفصل زیاد شده و ممکن است چرکی شود
در بعضی آسیب های منیسک زانو مایع مفصلی بیش از حد ترشح میشود
در شکستگی های درون مفصلی یا پارگی کپسول مفصلی، درون مفصل خونریزی میکند

در این موارد ممکن است مقداری و یا همه مایع مفصلی از درون مفصل کشیده شود. در واقع در این موارد آب مفصل کشیده میشود. این کار ممکن است یک اقدام تشخیص یا درمانی باشد.

در روماتیسم یا عفونت مفصلی یکی از علل کشیدن مایع مفصلی بررسی آن به منظور کمک به تشخیص بهتر نوع بیماری است. در این موارد پزشک مایع مفصلی را به آزمایشگاه میفرستد. در آزمایشگاه این مایع از لحاظ مواد شیمیایی آن بخصوص میزان قند و پروتئین بررسی میشود. همچنین مشخص میشود که آیا میکروبی درون مایع مفصلی وجود دارد یا خیر. برای این منظور آن را در زیر میکروسکوپ بررسی میکنند و یا مایع مفصلی را محیط مناسب کشت داده و کلنی های میکروبی ایجاد شده را آزمایش میکنند. بطور طبیعی درون مایع مفصلی مقداری گلبول سفبد وجود دارد. بررسی تعداد و نوع این گلبول ها میتواند به تشخیص علت بیماری کمک کند.

در بعضی موارد کشیدن مایع مفصلی یک اقدام درمانی محسوب میشود

در عفونت های مفصلی ماندن مایع مفصلی حاوی میکروب و چرک درون مفصل مضر است و باید هرچه زودتر خارج شود
خونریزی های شدید داخل مفصلی موجب درد میشود. خارج کردن این خون از درون مفصل هم درد بیمار را کاهش میدهد و هم از بروز عوارضی مانند چسبندگی های درون مفصلی جلوگیری میکند

در صورتی که مایع مفصل یا آب مفصل به درستی و به توسط پزشک خارج شود ضرری برای بیمار ندارد. پزشک در حین کشیدن مایع مفصل دقت کافی را به عمل میاورد تا این کار در شرایط استریل انجام شده و میکروبی وارد مفصل نشود.

آشنایی با كوه گرفتگي و ارتفاع زدگي و کمک های اولیه درمان آن :

حالتي که دراثرافزايش ارتفاع و فعاليت شديد بدني در شخص بوجود مي آيد كوه گرفتگي ياارتفاع زدگي یا altitude sikness ناميده مي شود.
مهمترين علائم کوه گرفتگي عبارتند از: 1 - از دست دادن اشتها2 - افزايش غير طبيعي ضربان قلب و دم و بازدم 3 - تنگي نفس4 -اختلال در سيستم گوارشي 5- سردرد شديد 6- قرمز شدن چشم ها 7- عدم تمرکز حواس 8-کاهش بينايي و شنوايي 9- تنفش شين ستوکي (chyne-stoke) که علامت ارتفاع زدگي حاد است؛ تنفس به يکباره شديد شده و بعد از چند ثانيه به حالت اول برميگردد.

علل بيماري ارتفاع چيست؟ در سطح دريا غلظت اكسيژن در حدود 21% است و فشار بارومتري به‌طور ميانگين 760 ميلي‌متر جيوه است. با زياد شدن ارتفاع، غلظت در همان حد باقي مي‌ماند ولي تعداد مولكولهاي اكسيژن در هر تنفس كاهش مي‌يابد. در ارتفاع 3500 متري فشار بارومتري تنها 483 ميلي‌متر جيوه است. يعني تقريباً 40% كاهش در مولكولهاي اكسيژن موجود در هر تنفس. جهت اكسيژن رساني مناسب به بدن سرعت تنفس شما (حتي در هنگام استراحت) بايد افزايش يابد. اين تهويه اضافي محتواي اكسيژن خون را بالا مي‌برد ولي نه در حد غلظت اكسيژن در سطح دريا.
از آنجايي كه مقدار اكسيژن مورد نياز براي فعاليت تغييري نكرده است، بدن بايد خود را با مقدار كمتر اكسيژن تطبيق دهد. به علاوه به دلايلي كه كاملاً مشخص نيست، ارتفاع زياد و فشار كمتر هوا باعث نشت مايع از مويرگها مي‌شود كه همين عامل مي‌تواند باعث افزايش مايع در ريه و مغز شود.

وفق يافتن (هم‌هوايي): دليل اصلي بيماري ارتفاع، رفتن به بلندي‌ها با سرعت زياد است. با صرف وقت بيشتر، بدن شما مي‌تواند خود را با كاهش تعداد مولكولهاي اكسيژن در يك ارتفاع مشخص سازگار كند. اين مراحل به‌عنوان وفق دادن (هم‌هوايي) يا عادت كردن شناخته مي‌شود و عموماً 3-1 روز براي هر ارتفاعي وقت مي‌گيرد. براي مثال اگر شما تا ارتفاع 3000 متري بالا برويد و چندين روز را در آن ارتفاع بمانيد بدن شما به ارتفاع 3000 متري عادت مي‌كند. اگر شما تا ارتفاع6500 متري بالا برويد بدن شما دوباره به آن ارتفاع عادت مي‌كند.
تغييرات زيادي در بدن شما رخ مي‌دهد تا بدن، اجازه عمل با اكسيژن كاهش يافته را پيدا كند. افزايش عمق هر تنفس افزايش فشار سرخرگهاي ريوي، خون را مجبور مي‌كند كه در قسمتهايي از ريه كه در حالت عادي، درارتفاع دريا از آنها استفاده نمي‌شود، جريان پيدا كند.بدن گلبولهاي قرمز بيشتري جهت حمل اكسيژن توليد مي‌كند.بدن آنزيم خاصي را كه اكسيژن رساني راتسهيل مي‌كند، بيشتر توليد مي‌كند.
پيشگيري از بيماري ارتفاع:پيشگيري از بيماري ارتفاع به دو دسته تقسيم مي شود: وفق دادن (هم‌هوايي) مناسب و داروهاي پيشگيري كننده.
چند راهنمايي جهت وفق دادن (هم‌هوايي) مناسب درذيل آورده شده: اگر امكان آن هست، راهپيمايي را از ارتفاع كمتر از 3000 متري شروع كنيد و بالا برويد. .در 24 ساعت اول از تلاش بيش از حد يا حركت به سمت ارتفاعات بيشتر خودداري كنيد.اگر به ارتفاعات بيش از 3000 متري مي‌رويد، در هر روز تنها 300 متر ارتفاع خود را افزايش دهيد و در ازاي هر1000 متر بالا رفتن يك روز استراحت كنيد. به ارتفاع بالاتر برويدو در ارتفاع كمتر بخوابيد. اين روش بسيار زياد توسط كوهنوردها استفاده مي‌شود. شما مي‌توانيد در يك روز بيش از300 متر بالا برويد و براي خواب به ارتفاعات پائين‌تر برمي‌گرديد. اگر علايم خفيف بيماري ارتفاع راداريد، بالاتر نرويدتا زماني كه علايم كاهش يابد.( بالا نرويد قبل از اينكه علايم پايين بيايد.) اگر علايم افزايش يافت، پايين، پايين و پايين‌تر برويد. به خاطر داشته باشيدكه افراد مختلف با سرعتهاي متفاوت به محيط عادت مي‌كنند. قبل از اينكه به بالاتر صعود كنيد از اينكه همه افراد گروه به محيط عادت كرده‌اند اطمينان حاصل كنيد.
آب كافي به بدن برسانيد.عادت كردن به محيط (هم‌هوايي با محيط) معمولاً با از دست دادن مايع همراه است. بنابراين شما بايد مايع زيادي بنوشيدتا آب كافي به بدن شما برسد (حداقل 4-3 ليتر در روز) ادرار بايد فراوان و شفاف باشد. به خودتان سخت نگيريد:تلاش بيش از حد در بدو ورود به ارتفاعات نداشته باشيد. فعاليتهاي سبك در طول روزازخوابيدن بهتر است چرا كه تنفس درطول خواب كاهش مي‌يابدو علايم راوخيمتر مي‌كند.
از دخانيات و الكل و ديگر داروهاي آرامبخش شامل باربيتوراتها، مسكن‌ها و قرصهاي خواب اجتناب كنيد.اين آرامبخش‌ها تنفس را درطول خواب بيش از پيش كاهش مي‌دهند و منجر به بدتر شدن علايم مي شوند.تا زماني كه در ارتفاعات هستيد، رژيم با كربوهيدرات بالا (بيش از 70% از كالري از كربوهيدراتها) داشته باشيد.

كدام نوع مواد غذايي در كوهنوردي مهمترند:

چربی ، کربوهیدرات یا پروتئین ؟

قرار گرفتن در معرض ارتفاع باعث افزایش مصرف گلوکز بعنوان سوخت بدن در حال استراحت و فعالیت می شود .
مصرف گلوکز در يك اقامت طولانی مدت در ارتفاع در مدت زمان مشابه در مقایسه با سطح دریا افزایش می یابد و این مسئله باعث کاهش سطح گلوکز خون در برنامه هاي كوهنوردي می شود مگر اینکه مصرف کربوهیدرات را قبل از عزیمت به ارتفاع افزایش دهیم .
در فعالیت هایی مثل ski ، کربوهیدراتها سوخت اصلی هستند و بعد از چند ساعت فعالیت افت قند شروع می شود . البته این افت قند به شدت و مدت فعالیت ski بستگی دارد .
مطالعات انجام شده همچنین حاکی از این است که مصرف کافی کربوهیدرات علائم بیماری حاد ارتفاع را کاهش می دهد و میزان اکسیژن مصرفی جهت سوزاندن کربوهدرات 8 تا 10 % کمتر از میزان مورد نیاز برای متابولیسم چربی است .
بنابراین سوخت ایده آل برای بدن در ارتفاعات کربوهیدرات است . البته این بهترین پاسخ دوستانه برای آنها که مجبورند تمام غذایشان را به صورت کربوهیدرات حمل کنند نیست و میزان انرژی چنین غذایی هم به میزان غذای تشکیل شده از چربی نیست چرا که از هر گرم چربی تقریبا به میزان2 برابر کربوهیدرات انرژی حاصل می شود . در نتیجه شما مجبورید کربو هیدرات بیشتری بخورید و بنابراین میزان بار بیشتری را حمل کنید . از آنجا که اشتها در ارتفاعات کاهش می یابد و اغلب غذا های کربوهیدراتی حجیم هستند ممکن است کوهنوردان با مصرف کربوهیدرات های فشرده و پر کالری در ارتفاع مشکل پیدا کنند.
به هر حال ماجرا وقتی مهمتر تلقی می شود که بخواهید در یک کوه پیمایی طولانی همراه با مایعات شیرین توام با الکترولیت ها غذاهای پرکالری حاوی کربوهیدرات را نیز مصرف نمایید .
در سفر های پرمخاطره و وضعیت هایی مثل سفر اکتشافی قطب (مثل سفر کاپیتان اسکات ) اهمیت غذاهای کربوهیدراتی در به حداقل رساندن کاهش وزن و از دست دادن توده چربی بدن کاهش ترکیبات هیدرات کربنی فشرده و پرکالری بخوبی نشان داده شده است . در هر صورت در چنین فعالیت و سفری که نیاز به شجاعت و مهارت بالا داشت نه اسکات و نه همراهانش متوجه نشدند که سوء تغذیه شدیدی موجب مرگشان شد اگر چه کربوهیدرات ها مهمترین سوخت بدن در ارتفاع تلقی می شوند ولی باید این واقعیت را در نظر بگیریم که آنچه در ارتفاع مهم است حفظ بالانس انرژی است .
فقدان انرژی کافی در ارتفاع نه تنها ریسک ابتلا به بیماری حاد کوهستان و دهیدراتاسیون را افزایش می دهد بلکه منجر به افزایش مصرف سوخت پروتئینی می گردد که بالانس منفی مصرف پروتئین را بدنبال دارد . به خاطر همین مسائل است که چنانچه عملکرد بيشتری را مد نظر داشته باشیم دریافت بیشتر پروتئین و کربوهیدرات را توصیه می کنیم ضمناً چون اشتها در ارتفاع کاهش می یابد مصرف ترکیبات قندی و پروتئینی تواما توصیه می شود خوراکی هایی مثل ماست های طعم دار ، میلک شیک ، مکمل های ورزشی ، برگه های میوه و مایعات حاوی قند و مواد معدنی برای ارتفاع ایده ال بنظر می رسند .

توصیه هایی برای عزیزانی که به تازگی کوهنوردی را شروع کرده اند.

 کوهنورد باید با قدم های کوتاه،ضربه گیر ومتغیر (از لحاظ نحوه قدم برداری)تا جایی که میتواند جلوی کشیدگی اندامها را بگیرد. یعنی قدم برداشتن درهنگام فرود باید کوتاه، کشش دار،و تا حد امکان آرام باشد.(نه آنقدر آرام که موجب خستگی عضلات چهارسر ران وعضلات جلو ران گردد)
ضمنا از دویدن در سراشیبی ها و برداشتن قدم های بلند بپرهیزید ودر راههای باریک و خطرناک از طناب بعنوان کمک و حمایت استفاده کنید.  
مسیر های فرود را میانبر نزنید.
برنامه های کوهنوردی را متناسب با توانایی بدنی خود انتخاب کنید.
با رعایت موارد فوق میتوان ده ها سال به ورزش کوهنوردی بدون بروز عوارض ارتوپدی و مفصلی پرداخت.
مصرف مایعات در حین کوهنوردی: اگر کوهنوردان به نوشیدن زیاد مایعات عادت کنند مشکلات مفصلی کمتری برایشان بوجود میآید زیرا مفاصل از بی آبی رنج میبرند. بخصوص در طول ضرب دیدگی های خفیف و مداوم غضروف ها (به ویژه در زانوها هنگام پایین رفتن از کوه )مشکل کم آبی بیشتر نمود پیدا میکند،زیرا غضروف ها دارای رگ نیستند واولین جایی هستند که از بی آبی دچار مشکل میشوند.
استفاده از باتوم در کوهنوردی نباید عادتی و همیشگی باشد. ونباید از آن در تمامی مسیرها استفاده کرد بخصوص استفاده دائمی از باتوم در کودکان و نوجوانان جایز نیست.
در استفاده از باتوم باید فوائد و مضرات آن در نظر گرفته شود سپس در موردکاربرد آن تصمیم گرفته شود.
باتوم را طوری حمل و استفاده نمایید که در صورت نیاز به دستانتان و عدم نیاز به باتوم بتوانید آن را براحتی در کوله پشتی خود قرار داده و قسمت تیز باتوم بسمت پایین باشد تا خطر یا مزاحمتی برای کوهنورد پشتی شما نداشته باشد.

باران برای کوهنورد?

⛈هنگام بارش باران و مدتي پس از آن ، شرايط كوهنوردي دشوارتر مي شود . آب باران صخره ها را بسيار لغزنده مي كند ، به طوري كه كار صعود يا فرود را دشوار مي سازد . بنابراين در چنين شرايطي تا جايي كه امكان دارد از مسيرهاي سنگي و صخره اي دوري كنيد . بسياري از حوادث در چنين مواقعي اتفاق مي افتد .

⛈گم كردن راه :

    ⛈با تغيير هوا و مه آلود شدن آن يا بارش برف و باران ، بسيار اتفاق مي افتد كه كوهنوردان راه خود را گم مي كنند . اگر درحين صعود يا فرود ، پي برديد كه راه را گم كرده ايد ، شتابزده عمل نكنيد . پيش از اتخاذ هر تصميمي با مطالعه نقشه يا بررسي مقتصات و جهت حركت توسط قطب نما سعي در ارزيابي موقعيت خود در منطقه كنيد .
 اجازه ندهيد كسي از گروه جدا شود . اگر موفق نشديد بهتر است از راهي كه آمده ايد ، تا نقطه اي كه برايتان كاملا مشخص است برگرديد .

⛈اگر اعضاي گروه امكانات شب ماني دارند يا احتمال رسيدن كمك وجود دارد ، انتظار كار درست تري است بويژه اگر ضعف و خستگي در افراد مشاهده شود .

با آگاهی وایمن کوهنوردی کنیم

 آشنایی با کلنگ کوهنوردی

انتخاب كلنگ:
هر چند این یک انتخاب شخصی است اما انتخاب کلنگ کوهنوردی مناسب معمولا کار راحتی نیست و چه بسا کلنگی که در نظر یکی مناسب است از نظر دیگری کاملا مردود باشد. اگر بتوانید قبل از خرید کلنگی را قرض گرفته یا اجاره کنید تا از عملکرد و تناسب آن با خود مطمئن شوید بسیار خوش شانس بوده اید، اما از آنجا که امید به چنین اقبالهایی کمی دور از ذهن است راهنمایی زیر می تواند الهام بخش شما در این خصوص باشد. در ابتدا باید نوع فعالیت خود را مشخص کنید. اگر قصد یخنوردی و صعود از آبشارهای یخی را دارید بایستی از تبرهای یخ استفاده کنید. برای انتخاب آنرا را  از ته دسته آن بگیرید و در هوا تکان دهید. اگر به نظرتان سنگین یا بدحالت آمد یا برعکس زیادی سبک و ضعیف بود، این کلنگ به درد شما نمی خورد و مدل دیگر یا همان مدل کلنگ اما با طول دسته متفاوت را امتحان کنید. اساسا آن چیزی که درست به نظر خواهد آمد وابسته به قدرت و نیروی شماست. کلنگ سنگین باعث خستگی زودرس شما خواهد شد و کلنگ سبک نیز بخوبی در یخ سفت فرو نمی رود. اما در صورتیکه قصد عبور از یخچالها را دارید یک کلنگ کوهنوردی مناسب است. البته می توانید از کلنگ پیاده روی نیز استفاده نمایید. به عنوان یک قاعده هرچه شیب مسیر بیشتر باشد طول دسته کلنگ شما نیز بایستی کوتاهتر باشد. طول مناسب طولی است که اگر بایستید و کلنگ را در دست بگیرید حدود 5 سانتیمتر با زمین فاصله داشته باشد. در این صورت طول کلنگ برای شیبهای عادی مناسب است.
استاندارد كلنگ:
ابتدا استاندارد اروپایی EN-13089 حداقل نکات قابل ملاحظه در مقوله ایمنی را برای کلنگهای مورد استفاده در کوهنوردی ارائه کرد و سپس استاندارد UIAA-152 به آن چیزهایی (مثل ضوابط لازم برای بند) افزود. از نظر مقاومتی دو طبقه بندی B و T موجود است که حروف اول کلمات پایه و فنی به زبان لاتین بوده و برای معرفی ویژگیهای دسته و تیغه (نوک) کلنگ می باشد علامت مشخصه این طبقه بندی، همان حروف در داخل یک دایره است. بطور کلی نوع فنی قویتر بوده و بیشتر برای شیبهای زیاد یخ  و نوع پایه برای عبور از یخچالها و درگیری با برف و یخ در شیبهای معمولی است. تیغه کلیه تبرهای یخ جهت یخنوردی از نوع فنی (T) می باشند ولی کلنگها هم از نوع فنی (T) و هم از نوع پایه (B) که آنها را کمی گیج کننده می کند. تیغه های نوع فنی سنگینتر و قویتر بوده و برای صعودهای ترکیبی طراحی شده اند اما برای یخنوردی نیز مناسبند. تیغه های نوع پایه نازکتر بوده و صرفا برای یخ خالص مناسب است. مطابق استاندارد طول 50 سانتیمتر از بدنه نوع پایه حداقل بایستی نیروی 5/2 کیلو نیوتن را تحمل کند و این عدد برای نوع فنی به 5/3 کیلو نیوتن افزایش می یابد.
آسيبها:
در حال حاضر بسیاری از کلنگها (مخصوصا تبرهای یخ و کلنگهای اسکاتلندی) را بصورت مدوله ارائه می کنند تا تعویض قسمتهای آسیب دیده به راحتی امکانپذیر باشد. این قسمتها بوسیله پیچ یا پرچ به هم دیگر متصل شده اند. از آنجا که تبرهای یخ و کلنگهای اسکاتلندی فشار بیشتری نسبت به بقیه تحمل می کنند آسیبهای بیشتری را نیز متحمل می شوند و بیشترین آسیبها در صعودهای ترکیبی وارد می شود. این آسیب دیدگیها را می توان به صورت ذیل طبقه بندی کرد:
- خم شدن سر کلنگ: نزدیک به نوک به علت فشار زیاد و مخصوصا هنگامی بوجود می آید که نوک بر سنگ فرود آید.
- تاب خوردگی سرکلنگ: بیشتر نزدیک به نوک بوجود می آید و بعضا باعث شکستن قسمتی از نوک کلنگ می گردد. دلیل آن فشار زیاد ناشی از اهرم شدن جانبی کلنگ می باشد. این شایعترین نوع آسیب دیدگی است و دلیل آن هم این نکته می باشد که این نیروها در استاندارد مد نظر قرار نگرفته شده اند  
- شکستگی سر کلنگ از سوراخهای پیچ در کلنگهای مدوله
- شکستگی پیچها و دوران تیغه در کلنگهای مدوله
- دسته های چوبی بسیار مستعد شکستن هستند. البته تزریق روغن کتان در آنها تا حدی از استعداد شکستن آنها کم می کند.
 در صورتیکه از کلنگهای تجاری نگهداری مناسبی مطابق دستورالعملهای ارائه شده توسط کارخانه سازنده آن صورت پذیرد احتمال بوقوع پیوستن آسیب به حداقل می رسد. با این وجود برخی از مدلها نسبت به بقیه بیشتر آسیب می بینند و برخی از کوهنوردان نیز بیشتر به ابزار خود آسیب می رسانند  اما به عنوان یک قاعده کلی، اکثریت قریب به اتفاق سازندگان عنوان می کنند که از پیچاندن کلنگ پرهیز کنید چرا که نیروهای وارد بر آن در طراحیها لحاظ نشده اند. البته اخیرا برخی از تولیدکنندگان کلنگهای فوق قوی ارائه کردند که این نیروها را تحمل کنند. درصورتیکه افرادی از کلنگهایی با دسته چوبی استفاده می کنند باید توجه داشته باشند که ابزار آنها تحمل فشار زیادی نداشته و برای کارگاه زدن مناسب نیست.

تغذیه در کوه‌نوردی :  

در خصوص تغذیه در کوه‌نوردی باید اعتراف کنیم :  
1.  به تغذیه اهمیتی نمی‌دهیم.
2.  زمان لازم را برای تغذیه در نظر نمی‌گیریم.
3.  اغلب تغذیه را به عقب می‌اندازیم.
4.  اغلب از خوردن انصراف می‌دهیم.
5.  ریزه‌خواری و جزئی‌خواری می‌کنیم.
6.  از غذا خوردن لذت نمی‌بریم.
 در حقیقت خود را گول می‌زنیم.

•  در یک برنامه سنگین کوه‌نوردی نسبت به یک فعالیت عادی، روزانه 3 تا 5 برابر انرژی بیش‌تری مصرف می‌کنیم.
•  اگر دریافت انرژی به اندازه‌ی کافی نباشد، بعد از ظهر‌ها قند خون کاهش می‌یابد و ذخیره‌ی قندی (گلیکوژن) کم می‌شود.
•  در ارتفاع بالا نیاز بدن به انرژی بیش‌تر می‌شود. در حالی که اشتها و دسترسی به منابع کم می‌شود.  تنوع غذایی نیز در کوهستان کاهش می‌یابد و مانند آن چه در شهر در اختیار داریم، تنوع غذایی نداریم. این یعنی بالانس منفی انرژی؛ یعنی مصرف بالای انرژی در کنار دریافت غذای کم
•  از طرفی حس تشنگی دچار اختلال می‌شود و مصرف آب کاهش می‌یابد. نتیجه‌ی آن کمبود مایعات بدن است.